Het
politieke debat in Vlaanderen en België is al lang verzand in een woord/wederwoord-discussie, waarin
het inhoudsaspect en het betrekkingsaspect voortdurend door elkaar lopen, vaak
overgoten door irrelevante tussenkomsten die argumentatie niet onderbouwen maar
onderbreken. Er is nog
weinig plaats voor context, nuance of visie, polarisierung muss sein. Dat is echter niet de bedoeling van dit
stukje.
Als Louis
Ide in Knack
online een analyse wilt maken van het werk dat NVA sinds de
verkiezingsoverwinning van 2014 zou hebben verricht, is dat zijn volste recht
en ben ik niet de juiste persoon om daartegen in te gaan wegens gebrek aan degelijke
dossierkennis terzake. Ook het feit dat zijn stuk, ‘opinie’ kan je het moeilijk
noemen, zowat samen verschijnt als een antidotum voor de kritische analyse van
alles wat Vlaamse superminister Homans al dan niet heeft bereikt, is een plat
argument dat ik hier niet verder wil uitbouwen.
Echter, als algemeen secretaris van
een partij waarin historie toch een belangrijke rol speelt, kan hij toch maar
beter accurate feiten aanhalen als hij streepjes wilt zetten achter de naam van
zijn partij. Zo stelt Ide dat in 2014 niemand de omvang van de migratiecrisis
kon zien aankomen, noch dat de ‘grootste migratiestroom sinds de tweede
wereldoorlog’ Europa zou overspoelen. Over het vervolg van zijn betoog, hoe
Theo Francken hiermee omging, kan ik mij door datzelfde gebrek aan kennis over
diens handel en wandel in dezes niet
uitspreken.
Natuurlijk
kan niemand inschatten dat miljoenen mensen op de vlucht zullen slagen en naar
West-Europa willen trekken als in april 2011 (!) een 5.000 Syriërs, vooral
vrouwen en kinderen, in Libanon aankomen, of als een dikke maand later de
eerste grote groepen Syriërs de grens met Turkije oversteken. Tegen het einde
van dat jaar heeft Turkije al 15 miljoen dollar uitgegeven aan
vluchtelingenopvang. We hebben dan nog 2,5 jaar te gaan vooraleer NVA de
verkiezingen wint. De aantallen vluchtelingen blijven nog relatief beperkt
totdat in juli 2012 ongeveer 200.000 inwoners Aleppo ontvluchtten. De meesten
proberen Turkije te bereiken. Steeds meer gaan aantallen van ‘enkele
duizenden’, naar ‘enkele tienduizenden’.
Tijdens de zomer van 2012 kan een
vluchtelingenkamp van de UNHCR, het commissariaat voor vluchtelingen van de VN,
meer dan 110.000 vluchtelingen opvangen. Die zomer ook bereiken de eerste
Syrische vluchtelingen de EU, de niet aflatende drama’s van gammele bootjes en laffe
mensensmokkelaars op de Middellandse Zee neemt in toenemende mate dramatische
proporties aan. Op het einde van 2012 zijn er ongeveer 750.000 Syrische
vluchtelingen, zowat heel Antwerpen en Gent samen. In Syrië zelf kan nog eens
een 300.000 op de steun van de UNHCR rekenen, maar er zijn binnen Syrië niet
minder dan 4,25 miljoen mensen op de vlucht, internally displaced people.
Op het
einde van 2013 zijn er naar schatting anderhalf miljoen Syrische vluchtelingen,
even veel als het aantal Belgen dat in de herfst van 1914 op de vlucht sloeg
naar Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Na de zomer van 2013 –
Angelina Jolie is dan al op rondrit geweest in vluchtelingenkampen in Jordanië
en de voorzitter van het UNHCR stelt dat de Syrische vluchtelingencrisis groter
is dan die van Rwanda in de jaren 90 - kan Bulgarije de toevloed niet meer aan
en krijgt het steun van de EU en het Internationale Rode Kruis. Zweden laat
gezinshereniging toe voor de dan al 8.000 Syriërs die in het land zijn
aangekomen. In oktober 2013 beloven 16 Westerse landen – België is er niet bij
maar alle buurlanden wel – om meer Syriërs op te vangen. Nog voor het einde van
het jaar roepen de VN op om geld in te zamelen, er is 6,5 miljard dollar nodig
om soelaas te bieden, en vervoegt het Verenigd Koninkrijk zich tot die
‘actieve’ Westerse landen.
Als in
België en Vlaanderen eind mei 2014 verkiezingen worden gehouden, is 1 op 5
personen in Libanon een Syrische vluchteling en begint het ergste: IS start
zijn terreur. In een klap ontvluchten een half miljoen mensen Mosul. Nog voor
Geert Bourgeois zijn eed aflegt en de regeringsverklaring leest op 25 juli,
heeft IS het kalifaat afgeroepen en bezit het de meeste olie- en gasvelden in
Syrië. Terwijl in Vlaanderen en in België het begin van de Eerste Wereldoorlog
herdacht, met aandacht voor de Belgische vluchtelingen en daarbij horende
parallellen naar de toenmalige vluchtelingencrisis in het Midden-Oosten, wordt
het aantal mensen op de vlucht binnen Syrië geschat op 6,5 miljoen en het
aantal dat buiten Syrië is geraakt op 3 miljoen. De High Commissioner for Refugees van de VN heeft het over de grootste
humanitaire crisis die bepalend is voor ons tijdperk, en merkt ook op dat “the
world is failing to meet the needs of refugees and the countries hosting them".
Het duurt dan nog zeven weken vooraleer de regering Michel in het zadel zit. De VN trekt aan de alarmbel, de doos van Pandora is zelfs nog maar net geopend, maar niemand kan de migratiecrisis zien aankomen? Ik heb in de lange zomer van 2014, maar ook ervoor al, bij tal van herdenkingstoespraken, waaronder een van zijn partijvoorzitter, net het omgekeerde gehoord.
Uiteraard
kan Louis Ide niet voor elk thema dat hij aanhaalt veel details mee
opnemen, al kan je wel stellen dat het ontbreken van accurate historische
representatie en onderbouwend cijfermateriaal hoe die vluchtelingencrisis wordt
aangepakt, ervoor zorgt dat zijn initiële stelling over dit onderwerp nogal
selectief is – dat doen we uiteindelijk allemaal – maar ook erg kort door de bocht. Je
wilt je niet inbeelden dat hij en zijn partij andere thema’s op een
gelijkaardige snelheid nemen, thema’s zoals de versmachtende snelheid waarop
België een duur land aan het worden is om in te leven (vooral dan op het vlak
van voedsel), maar ook mobiliteit, ecologie en belastingontduiking. Een extra
'spaarpotje' van 300 miljoen voor onder andere pensioenen neemt Ide wel op, 15
miljard voor nieuwe
gevechtsvliegtuigen dan weer niet (reken zelf uit hoeveel spaarpotjes dat zijn), nochtans mag dat nieuw oorlogstuig de oude vliegtuigen gaan vervangen die nu al twee jaar bombardementen uitvoeren in Irak en sinds
kort ook in Syrië.
Christophe Declercq is docent aan University College London en is ook verbonden aan de Universiteit van Antwerpen. Hij doctoreerde aan Imperial College London over Belgische vluchtelingen in het Verenigd Koninkrijk en is verbonden aan herdenkingsprojecten zoals het Vredescentrum in Antwerpen, Amsab-ISG in Gent, Flanders House Centenary series en Wales for Peace. Hij werkte verschillende keren samen met VRT en vooral BBC.
